Vanochtend zette ik de TV aan waarop juist een herhaling van De Wereld Draait Door was. Het gesprek ging over de laatste Elfstedentocht, waar ik als geboren Fries natuurlijk naar moest kijken. Aan tafel zaten Henk Angenent, Erik Hulzebosch, Bert Verduin, Henk van Benthem, Arnold Stam en “tafelheer” Jan Mulder. Er werden beelden getoond van de tot nu toe laatste Elfstedentocht, alweer bijna twintig jaar geleden. En weer kwam daar het verslag waarbij de naam Angenent verkeerd werd uitgesproken. Het is één van de vele namen die door de media zijn verkracht…
Uitspraak naam Angenent
Toen Henk Angenent op 4 januari 1997 de tot nu toe laatste Elfstedentocht won sprak de verslaggever zijn naam uit als An-genent, met de n en de g als aparte letter zoals dat in de Spaanse taal gebruikelijk is. Doch in de Nederlandse taal spreekt men de combinatie ng anders uit.
Henk Angenent zelf heeft destijds verschillende malen aangegeven dat ng in zijn naam uitgesproken dient te worden zoals in zingen, en niet als en-gee. Doch wanneer iets eenmaal door de massa is overgenomen is het een gevecht tegen windmolens. Dat heeft de persoon in kwestie ook ingezien en tegenwoordig negeert hij de foutieve uitspraak van zijn naam, wat ik persoonlijk jammer vind.
Zoals reeds vermeld zat ook mede taalpurist Jan Mulder aan tafel. Doch juist de man die zich altijd zo verschrikkelijk opwindt over “ik besef me”, de verengelsing van de Nederlandse taal en verkeerde klemtonen presteert het om An-genent te zeggen! Wat had ik graag gezien dat Henk Angenent hem hier had verbeterd.
Naam Thialf verkracht door verslaggevers
Diezelfde verslaggevers die de naam Angenent hebben verkracht hebben datzelfde gedaan met de naam van de ijsbaan in mijn geboorteplaats Heerenveen. De correcte uitspraak van de mooie naam Thialf is Tjalf en niet het vreselijk klinkende Tie-alf zoals in de jaren tachtig door de Gooise verslaggevers werd geïntroduceerd.
De naam Thialf komt van Thialfi, een figuur uit de Germaanse Mythologie. Thialfi was een begeleider van de dondergod Donar. De naam Thialfi stamt uit het oud Noors en werd uitgesproken als Tjálfi. Toen in 1855 in Heerenveen een natuurijsbaan werd aangelegd koos men voor Thialf, dus Thialfi zonder de i. Deze naam werd uitgesproken als Tjalf.
In 1967 werd een nieuw Thialf gebouwd op een andere locatie in Heerenveen, en in 1986 werd hier een dak boven gebouwd. Hierdoor kreeg het ijsstadion een internationale status en daarmee internationale wedstrijden. De Gooise verslaggevers van deze wedstrijden spraken de naam uit als Tie-alf.
Helaas hebben deze mensen de nare gewoonte om altijd de klemtoon van namen verkeerd te leggen. Blijkbaar vinden ze dat interessant klinken. Zo is men ook druk bezig de naam van de Friese hoofdstad Leeuwarden te verkrachten door ook hier de klemtoon verkeerd te leggen. De verbastering van Tjalf naar Tie-alf is dus niets anders dan het verkeerd leggen van de klemtoon. Helaas is dit massaal overgenomen, zelfs door Omrop Fryslân.
Nu doet zich iets raars voor. In Heerenveen is een weg die naar de oude locatie van natuurijsbaan Thialf leidt. Deze weg heet de Thialfweg, hetgeen door de meeste Heerenveeners wordt uitgesproken als Tjalfweg. Doch de naam van de ijsbaan speken zij tegenwoordig uit als Tie-alf. Een illustratie van het feit dat de meeste mensen niet nadenken en alles klakkeloos van elkaar overnemen.
Foutieve uitspraak Tequila
Een ander hardnekkig fenomeen is de foutieve uitspraak van de naam van het Mexicaanse drankje Tequila. Sinds het in de jaren negentig populair werd in Nederland meent men dit uit te moeten spreken als Tekielja. De correcte uitspraak is echter Tekiela, zonder j-klank.
De verwarring is ontstaan doordat in sommige Spaanse woorden na de l-klank een j-klank komt zoals in Paella. De grammaticale regel is dat in het Spaans de combinatie ll wordt uitgesproken als lj. De enkele l wordt net als bij ons uitgesproken als een l.
Smoezen
Ooit sprak ik een collega die het over Tekielja had hierop aan en legde het uit. Zij accepteerde dat doch een andere collega die het hoorde reageerde als door een adder gebeten. Volgens haar was Tekielja de Nederlandse uitspraak. Dit is pure onzin want in de Nederlandse taal komt geen enkel woord voor waar de combinatie van een l en een a een j-klank krijgt. Tekielja is foutief spaans en heeft niets met de Nederlandse uitspraak te maken.
Bovenstaand voorval illustreert maar weer eens hoe goed mensen zijn in het verzinnen van smoezen om een bepaalde fout te blijven maken wanneer iemand hen hiermee confronteert. Zo wordt voor het eerder genoemde Tie-alf vaak als verklaring gegeven dat Tjalf de Friese uitspraak is en Tie-alf de Nederlandse uitspraak. En Henk Angenent is dan waarschijnlijk een Spanjaard… 😉